دستگاه ترویجی حلقه با ایجاد یک ساختار مالی با اخذ شهریه و همچنین الزام به تبلیغ برای تشکیلات، در دو دهه‌ی گذشته دامنه‌ی جذب بیشتری نسبت به سایر رقبای فرقه‌ای خود در ایران داشته است. مهم‌ترین دلایل جذب افراد توسط تشکیلات حلقه عبارت‌اند از:
۱. ادعای درمان انواع بیماری‌ها
مهم‌ترین عامل جذبِ افراد به تشکیلات حلقه، ادعایی تحت عنوان «درمان انواع بیماری» هاست که از سوی مؤسس عرفان واره‌ی کیهانی مطرح می‌شود. درد و بیماری لازمه‌ی دنیای مادّی است، همه‌ی انسان‌ها در طول حیات خود، با بیماری‌های سطحی، معمولی یا بغرنج مواجه می‌شوند، این تلاقی دائمی انسان و بیماری‌ها در ساحت دنیای مادی، بهترین فرصت را برای سوءاستفاده طاهری و مربیان تشکیلات فراهم آورده است. دانش پزشکی، عهده‌دار درمان بیماری‌هاست و تخصص در این شاخه‌ی مهم علمی اولاً نیازمند طیّ مقدماتی است که یک پزشک سالیان درازی عمر خود را در محضر متخصصین این دانش، صرف آموختن آن می‌کند و ثانیاً دنیای پزشکی که محور و موضوعی جز «درمان موجود زنده» ندارد با تمام قوای خود و نیز سابقه‌ی کُهنی که به درازای تاریخ بشریت دارد و با همه پیشرفت‌هایی که کسب کرده است، هرگز مدعی درمان همه اقسام و انواع بیماری‌ها نشده است؛ اما طاهری به خلاف تواضع موجود در دنیای درمان و پزشکی که معترف به عجز خود در درمان برخی بیماری‌هاست، قاطعانه مدّعی است که:
این مکتب درمانی، برای درمان همه‌ی انواع بیماری‌ها می‌تواند مؤثر باشد و درمانگر اجازه ندارد که نوعی از بیماری‌ها را غیرقابل علاج بداند.[۱]
بنابراین مهم‌ترین عاملی که جذب افراد را در پی دارد سوءاستفاده از بیماری آنان است؛ و عرفان واره حلقه قادر است در مدت کوتاهی، افراد مدعی طبابت را به‌سوی بیماران فرستاده و سلامت آنان را دستخوش خطر سازد.
۲. ضعف معرفتیِ مبتلایان
علاقه به دین‌داری، معنویت و عرفان همیشه در کشور ما رونق داشته است. بخش دیگری از افراد جذب‌شده به تشکیلات کیهانی برای دستیابی به معنویت و عرفان بوده است. هرچند تعداد این افراد از آنانی که برای درمان وارد این تشکیلات می‌شوند و یا به مربیان مراجعه می‌کنند به‌مراتب کمتر است، اما متأسفانه ضعف معرفتی طالبان معنویت در مورد دین و عرفان فرصتی را در اختیار فرقه‌سازان و مدعیان عرفان قرار می‌دهد.
۳. به دنبال دینِ انسانی و غیرحقیقی
دسته‌ی دیگری از جذب‌شدگان افرادی هستند که به دنبال یک دین حداقلی می‌باشند. این دسته درواقع پایبند به دستورات شرعی نبوده و به دنبال دینی هستند که منحصر در کلیات اخلاقی بوده و در حقیقت بشری باشد. به همین خاطر است که ترویج اِباحه گری به‌جای شریعت به‌خوبی در مکاتب مدعی معنویت، موضوعیت دارد.
۴. جاذبه‌های ماورائی و کشف و شهود عرفانی
رازآلود بودن، جذابیتِ شهود و کنجکاوی فطریِ انسان نسبت به عالم غیب، عوامل دیگری هستند که افراد را به‌سوی مکاتب مدعی معنویت رهسپار می‌کنند. قدرت‌طلبی، ماجراجوئی، خودنمائی و متفاوت بودن در فرقه، ارتباط با جنّیان و شیطان‌گرایی، همگی در ورود افراد به تشکیلات حلقه مؤثر بوده است.
۵. فرار از خلأ معنوی ناشی از جهان مُدرن
دنیای مدرن با تمام پیشرفت‌های فراوان خود، در مورد معنویت توفیقی نداشته و به بیراهه رفته است. اساساً یکی از شاخصه‌های دنیای مدرن تقابل با امور معنوی و قدسی است. به همین خاطر امروزه در غرب و بسیاری از کشورهای دیگر برای بسیاری از افراد یک خلأ معنوی ایجادشده است.
۶. تبلیغات گسترده دشمن، ضد تشیّع و انقلاب اسلامی
دسته‌ی دیگری به هدف تقابل با اسلام و انقلاب اسلامی وارد این تشکیلات می‌شوند. به‌هرتقدیر فرقهها خاصیت اپوزیسیونی داشته و عرفان واره حلقه در این مورد ثابت نموده که موردحمایت دشمنان است. برخی دیگر نیز به بهانه‌ی ملیت‌گرایی وارد تشکیلات فرقه‌ای می‌شوند.
۷. ادعاهای علمی
چنانچه در بخش نخست گذشت، یکی از مسائل مهم جدیدِ کلامی عصر ما پرسش از مناسبات علم و دین است. عرفان واره حلقه با ارائه‌ی راهکارهایی به سبک خود در این عرصه سعی کرده است مشکل مذکور را چاره‌اندیشی نماید. به همین خاطر بخشی از بدنه‌ی دانشگاهی و فرهنگی کشور به جهت یافتن پاسخی در این مورد، جذب این تشکیلات شده‌اند.
۸. درآمدهای زود حاصل و تحصیل مال نامشروع
برای بسیاری از کسانی که عضویت در تشکیلات حلقه را انتخاب می‌کنند، ساختار خاصِ تشکیلاتی و مالی آن مدنظر است. به همین علت این جریان از سایر رقبای خود به‌عنوان یک بنگاه درآمدزایی ممتاز شده است.
۹. پایگاهی برای آسیب خوردگان اجتماعی
کم نیستند افرادی که به علل گوناگون در جامعه‌ی مادی امروز دچار آسیب‌های مختلفی شده‌اند. اساساً انسان‌های آسیب‌دیده در مواجهه‌ی با مشکلات، گرایش بیشتری به‌سوی معنویت پیدا می‌کنند؛ اما توجه به این نکته‌ی بسیار مهم ضروری است که به دنبال معنویت بودن همیشه مساوی و ملازم با صحت ادعاهای افرادی که بر سر راه ما قرار می‌گیرند نیست. به‌هرحال بسیاری از آسیب دیدگان خانوادگی و اجتماعی از کمپ‌ها و مراکز مشابه به عرفان واره حلقه جذب‌شده‌اند.
۱۰. جذابیت‌های کاذب
در تشکیلات کیهانی افراد حکم یک «تن واحده»[۲] را دارند. این مسئله در کنار ارتباط‌هایی که افراد در حلقه‌ی اتصال به‌صورت مختلط با نامحرمان برقرار می‌کنند باعث شده است برخی به خاطر چنین جاذبه‌هایی وارد تشکیلات شوند. همچنین افرادی که با نیت صحیح وارد سازمان حلقه می‌شوند پس از مدتی به خاطر آموزه‌های غیر صحیح کلاس‌ها تنزل روحی و عقیدتی می‌یابند.
برگرفته از: کتاب عرفان واره حلقه، دوره تکمیلی، صص ۱۲۳- ۱۲۷.
منابع
- طاهری، محمدعلی؛ انسان از منظری دیگر؛ چ ۷، تهران، بیژن، ۱۳۸۷ه.ش.
- طاهری، محمدعلی؛ عرفان کیهانی (حلقه)؛ چ ۷، قم، اندیشه ماندگار، ۱۳۸۸ه.ش.
پی‌نوشت
[۱]. محمدعلی طاهری؛ انسان از منظری دیگر؛ ص ۷۵.
[۲]. محمدعلی طاهری؛ انسان از منظری دیگر، ص ۲۲۵ / همو؛ عرفان کیهانی، ص ۱۳۳.